وقوع تحولات افغانستان در سال 2021 و خروج ایالات متحده از این کشور بعد از بیست سال و سقوط نظام پیشین در افغانستان، تاثیرات منطقه ای و بین المللی مهمی به خصوص بر کشورهای منطقه داشت. افغانستان نقش هاب فرهنگی منطقه آسیای مرکزی و خاورمیانه را دارد و پیوند دهندۀ فرهنگی در منطقۀ ایران شرقی است. تاثیر تحولات افغانستان بر ایران امر گسست ناپذیری و غیر قابل انکاری است. پیوندهای فرهنگی، زبانی، مذهبی و اجتماعی بین مردمان ایران و افغانستان و حضور تعداد زیادی از شهروندان افغانستانی در ایران، باعث گسترش ارتباطات عمیق بین مردم دو کشور و تاثیر پذیری آنها از تحولات مختلف یکدیگر است. پیوندهای این دو سرزمین تاریخی و هویتی است و بر همین اساس افغانستان و ایران به عنوان پاره ای از یک تن واحد، از تحولات یکدیگر تاثیر می پذیرند. علاوه بر این، داشتن مرزهای طولانی و مشترک با استانهای شرقی ایران، به اهمیت تحولات افغانستان افزوده است. تحولات سیاسی این کشور عامل مهمی در چشم اندازهای فرهنگی بین ایران و افغانستان است و این تحولات می تواند بر مرزهای شرقی ایران تاثیرات عمیقی بر جای بگذارد. در کنار این مسئله، پیوندهای افغانستان با استان خراسان بزرگ با مرکزیت خراسان رضوی با توجه به داشتن مرزهای طولانی و اتصالات فرهنگی، عامل مهمی در گسترش رابطۀ ایران و افغانستان است. شهر مشهد میزبان تعداد زیادی از مهاجرین و اتباع افغانستانی است و با توجه به مرکزیت این شهر در آسیای مرکزی، تحولات افغانستان بر استان خراسان بزرگ با مرکزیت خراسان رضوی بسیار تاثیر گذار است.
با توجه به ارتباطات گسترده شهر مشهد و دانشگاه فردوسی با کشور افغانستان و شهروندان این کشور و هاب بودن مشهد در منطقه اسیای مرکزی و از آنجا که دانشگاه فردوسی میزبان تعداد زیادی از محققان ، دانشجویان و نخبگان افغانستان هست و با توجه به اهمیت تحولات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی افغانستان برای جمهوری اسلامی ایران و پیوندهای فرهنگی، زبانی، اقتصادی و اجتماعی دو کشور، اولین همایش ملی افغانستان و چشم انداز های آینده، برای بررسی تحولات این کشور، تاثیرات مختلف آن بر منطقه و جمهوری اسلامی و یادآوری پیوندهای ناگسستنی مردم و فرهنگ این دو کشور، از طرف گروه علوم سیاسی در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می گردد. از دانشجویان، اساتید و پژوهشگران علاقه مند به مسائل افغانستان و آسیای مرکزی و متخصصان امر در حوزه های مختلف دعوت به عمل می آید که از طریق ارسال مقاله یا شرکت در این همایش، در برگزاری و افزایش سطح کیفی آن مشارکت داشته باشند. محورهای همایش عبارتند از :
محورهای همایش:
صلح، دوستی و ارتباطات فرهنگی بین ملت ایران و افغانستان
تحولات سیاسی، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی افغانستان در گذر تاریخ
روابط ایران و افغانستان و چشم انداز های پیش رو
روندهای اقتصادی و جایگاه افغانستان در اقتصاد سیاسی منطقه ای و نظام بین الملل
چالشهای مرزی ایران و افغانستان و مسائل مربوط به مهاجرت و امنیت مرزها
مهاجران افغانستانی در ایران؛ تهدیدها و فرصت ها
عوامل و مولفه های چرخۀ شکنندگی دولت و فروپاشی نظام های سیاسی در افغانستان
تحولات افغانستان و نظام امنیت منطقه ای جنوب آسیا و خاورمیانه
خروج ایالات متحده و تاثیر تحولات افغانستان بر جمهوری اسلامی ایران
طالبان و روابط ایران و افغانستان
آیندۀ زنان افغانستان
تحولات افغانستان و همسایگان (پاکستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان و...)
تاثیر تحولات افغانستان بر مسائل استانهای مرزی خراسان رضوی، جنوبی و سیستان و بلوچستان،
افغانستان و امنیت ملی ایران
تاثیر تحولات افغانستان بر راهبردهای نظامی ایران در منطقه
بحران آب، رودخانه های مرزی و روابط ایران و افغانستان
طالبان و سیاست داخلی و خارجی افغانستان
موانع شناسایی طالبان و مواضع گروههای سیاسی افغانستان
پیوندهای تمدنی ایران و افغانستان و روندهای آینده
آینده پژوهی منابع همگرایی و واگرایی افغانستان و جمهوری اسلامی ایران
آینده پژوهی روندهای سیاسی افغانستان و تاثیر آن بر تحولات منطقه ای و بین المللی
تحولات افغانستان و قدرتهای بزرگ (ایالات متحده، چین، هند، روسیه، اتحادیۀ اروپا و...)
زبان ، فرهنگ و تحولات تمدنی در افغانستان
زبان فارسی، آموزش و پروش و آموزش عالی در روابط افغانستان و ایران